CBP Umum

 

Cukai Barang dan Perkhidmatan atau CBP adalah cukai kepenggunaan berasaskan konsep nilai tambah. Berbeza dengan cukai jualan dan cukai perkhidmatan yang merupakan cukai seperingkat, CBP adalah cukai berperingkat. Pembayaran cukai dibuat di setiap peringkat oleh perantara dalam proses pengeluaran dan pengedaran. Cukai itu sendiri bukan merupakan suatu kos kepada perantara kerana mereka boleh menuntut kembali CBP yang telah dikenakan ke atas input perniagaan mereka.

CBP dikenakan ke atas barang dan perkhidmatan di setiap peringkat pengeluaran dan pengedaran dalam rantaian pembekalan termasuk pengimportan barang dan perkhidmatan

Tidak, ia adalah cukai untuk menggantikan cukai jualan dan cukai perkhidmatan (SST) semasa

Kebanyakan negara telah melaksanakan CBP/VAT kerana tidak berpuas hati dengan struktur cukai kepenggunaan mereka. Ketidakpuasan ini adalah kerana salah satu atau kesemua perkara-perkara berikut:

1. cukai kepenggunaan dalam bentuk cukai jualan yang sedia ada tidak memuaskan;
2. permintaan untuk mengurangkan kadar cukai lain; atau
3. sistem cukai yang sedia ada tidak seiring dengan pembangunan ekonomi.

Bagi Malaysia, pengenalan CBP adalah merupakan sebahagian daripada program penyusunan semula cukai oleh Kerajaan ke arah menjadikan sistem percukaian.lebih cekap, berkesan, telus, mesra perniagaan dan berupaya menjana punca hasil yang stabil. CBP adalah menggantikan cukai kepenggunaan semasa yang terdiri daripada SST. Berdasarkan kajian yang dijalankan oleh Kementerian Kewangan, CBP boleh mengatasi pelbagai kelemahan yang wujud di bawah SST iaitu:

1. cukai bertindih;
2. isu pindahan harga dan pindahan nilai;
3. tiada pelepasan cukai sepenuhnya ke atas barang yang dieksport;
4. tidak menggalakkan integrasi menegak; dan
5. karenah birokrasi.

Gambarajah 1: Kesan cukai bertindih (SST)

Gambarajah 2: Kesan cukai bertindih (cukai perkhidmatan)

Mengapa sekarang? Kini terdapat pelbagai pengalaman untuk dipergunakan. Dalam erti kata lain, peluang untuk melaksanakan CBP dengan jayanya adalah tinggi kerana Malaysia boleh mengambil pengalaman negara-negara lain untuk membangunkan model CBP Malaysia. Selama bertahun-tahun, CBP/VAT telah diterima pakai sebagai satu bentuk percukaian yang utama. Pada masa ini, terdapat lebih daripada 160 negara telah melaksanakan CBP/VAT.

CBP merupakan satu sistem perckaian yang lebih baik. Ia menghapuskan cukai berganda di bawah SST. Penggu lebih telus, cekap, berkesan, berkawalan kendiri dan kurang birokrasi. CBP akan na akan membayar harga yang lebih berpatutan bagi kebanyakan barang dan perkhidmatan berbanding dengan SST.

	SEBELUM CBP (SST)	CBP
Jualan oleh pengilang (jus)	2.00	2.00
Cukai	(10% cukai jualan) 0.20	(6% CBP) 0.12
Harga dibayar oleh hotel	2.20	2.12
Kredit Input Tax	nil	-0.12
Kos kepada hotel	2.20	2.00
Mark Up (100%)	2.20	2.00
Harga jualan sebelum cukai	4.40	4.00
Cukai	(6% cukai perkhidmatan) 0.26	(6% CBP) 0.24
Harga dibayar oleh pengguna	4.66	4.24
	0.46	0.36 Penjimatan (0.46-0.36) = 0.10

Bagi perniagaan, kos dalam menjalankan perniagaan dapat dikurangkan kerana CBP yang dikenakan ke atas input perniagaan mereka dapat dituntut semula. Sebagai contoh, di bawah sistem percukaian semasa, kebanyakan pengilang tidak dibenarkan menuntut semula cukai perkhidmatan ke atas telekomunikasi, perakaunan dan perkhidmatan guaman, dan cukai jualan ke atas input tidak langsung seperti peralatan pejabat dan perabot. Cukai-cukai ini adalah terselindung di dalam harga barang yang dijual. Oleh itu, kos untuk menjalankan perniagaan meningkat. Di bawah sistem CBP, mana-mana CBP yang dikenakan ke atas perolehan boleh dituntut semula dan tidak merupakan kos perniagaan. Dengan yang demikian, eksport Malaysia akan menjadi lebih berdaya saing di pasaran global memandangkan tiada CBP dikenakan ke atas pengeksportan barang dan perkhidmatan. Ini akan mengukuhkan sektor eksport yang akan menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara.

Tidak semua barang dan perkhidmatan akan tertakluk kepada CBP. Beberapa makanan utama dan kemudahan asas seperti beras, ayam, ikan, daging, sayur-sayuran, gula, tepung dan minyak masak adalah bebas daripada cukai. Sementara itu, jual beli dan penyewaan hartanah pertanian dan rumah kediaman dan perkhidmatan seperti perkhidmatan kesihatan dan pendidikan swasta serta pengangkutan awam adalah dikecualikan daripada CBP

Tidak. Untuk menjadikan eksport negara lebih berdaya saing, CBP ke atas eksport akan berkadar sifar dan pengeksport boleh mendapatkan semua cukai input yang ditanggung dalam menjalankan perniagaannya.

CBP adalah cukai yang dikenakan ke atas pembekalan (termasuk jualan) barang dan perkhidmatan yang dibuat di Malaysia dan ke atas pengimportan barang dan perkhidmatan ke Malaysia. Walaupun CBP dikenakan ke atas harga jualan barang atau perkhidmatan, jumlah yang akan dibayar kepada Kerajaan hanyalah atas nilai tambah barang atau perkhidmatan di setiap peringkat rantaian pengedaran/bekalan. Nilai tambah adalah nilai yang pengeluar (sama ada pengilang atau pengedar dan lain-lain) tambah kepada bahan mentah atau pembelian sebelum menjual produk atau perkhidmatan baru atau yang telah diperbaiki. Untuk membolehkan ini, CBP menggunakan mekanisme penolakan (offset) kredit cukai di mana CBP yang dikenakan ke atas output perniagaan (contohnya jualan produk yang dikilangkan atau perkhidmatan yang dibekalkan) ditolak daripada CBP yang dibayar ke atas barang atau perkhidmatan yang diperolehi sebagai input (contohnya bahan mentah atau utiliti yang digunakan dalam pengilangan) oleh perniagaan. CBP yang dikenakan ke atas output dipanggil cukai output. Manakala, CBP yang dikenakan ke atas perolehan dipanggil cukai input. Mekanisme secara offsetting ini adalah untuk memastikan CBP yang dibayar oleh perniagaan boleh diperolehi semula dan dengan itu membantu mengurangkan kos menjalankan perniagaan.

Gambarajah 1: Cukai input dan cukai output Terdapat tiga jenis pembekalan yang disenaraikan di bawah CBP iaitu:

1. Pembekalan berkadar standard adalah pembekalan bercukai barang dan perkhidmatan yang tertakluk kepada kadar positif;
2. Pembekalan berkadar sifar adalah pembekalan yang tertakluk kepada kadar sifar yang mana tidak dikenakan CBP pada peringkat output atau input; dan
3. Pembekalan dikecualikan adalah pembekalan yang tidak tertakluk kepada CBP pada peringkat output iaitu apabila dibekalkan kepada pengguna. Walau bagaimanapun, CBP yang dibayar ke atas input oleh perniagaan tidak boleh dituntut sebagai kredit cukai.

Gambarajah 2: Pembekalan berkadar standard Gambarajah 3: Pembekalan berkadar sifar Gambarajah 4: Pembekalan dikecualikan

Kadar CBP di negara ASEAN adalah seperti berikut:

Negara	Tahun Pelaksanaan	Kadar Asal (%)	Kadar Terkini (%)
Indonesia	1994	10	10
Thailand	1992	10	7
Singapura	1993	3	7
Filipina	1998	10	12
Kemboja	1999	10	10
Vietnam	1999	10	10
Laos	2009	10	10

Di awal tahun 1990an, terdapat sumbangan hasil di antara cukai langsung dan cukai tidak langsung yang seimbang. Sebagai contoh, pada tahun 1990, sumbangan daripada cukai langsung adalah 35.2% dan dari cukai tidak langsung 36.7%. Walau bagaimanapun, dengan adanya Dasar Liberalisasi Perdagangan pada tahun 1990an, nisbah ini telah berubah dengan mendadak dan pada tahun 2012, sumbangan daripada cukai langsung adalah 56.4% manakala dari cukai tidak langsung adalah 17.2%. Kajian oleh pakar-pakar ekonomi menunjukkan bahawa terlampau bergantung ke atas sesuatu cukai tertentu akan membawa kepada kesan yang buruk ke atas kedudukan kewangan negara. Pada masa ini, Malaysia lebih bergantung ke atas cukai langsung dan hasil petroleum dan sekarang adalah masa yang bersesuaian untuk Kerajaan mengambil langkah bagi menstruktur semula sistem percukaian bagi memperbetulkan ketidakseimbangan. Salah satu langkah ialah dengan memperkenalkan CBP yang merupakan satu sistem yang lebih efisyen berbanding dengan sistem percukaian semasa.

Dalam bajet 2005, Kerajaan telah mengumumkan pelaksanaan CBP. Walau bagaimanpun, ia telah ditangguhkan ke suatu tarikh yang akan ditetapkan kemudian. Di dalam bulan Disember 2009, Rang Undang-Undang CBP telah dibentangkan di Dewan Rakyat untuk Bacaan Pertama dan dalam tahun 2010, pelaksanaan CBP telah ditunda untuk:

1. membolehkan Kerajaan untuk melibatkan secara inklusif dengan semua segmen rakyat; dan
2. mengambilkira kepentingan dan kebajikan masyarakat bagi memastikan pelaksanaan CBP dapat diterima baik.

Walaupun terdapat penangguhan, Kerajaan mengakui kepentingan CBP bagi memastikan kedudukan fiskal yang kukuh dan berdaya tahan untuk menyokong pertumbuhan ekonomi dalam tempoh jangka panjang.

Kini terdapat pelbagai pengalaman untuk dipergunakan. Dalam erti kata lain, peluang untuk melaksanakan CBP dengan jayanya adalah tinggi kerana Malaysia boleh mengambil pengalaman negara-negara lain untuk membangunkan model CBP Malaysia. Selama bertahun-tahun, CBP/VAT telah diterima pakai sebagai satu bentuk percukaian yang utama. Pada masa ini, terdapat lebih daripada 160 negara telah melaksanakan CBP/VAT.

Dari pandangan pakar ekonomi Malaysia, sekarang adalah masa yang sesuai bagi Kerajaan melaksanakan CBP. Terdapat juga sesetengah pihak yang berpandangan bahawa CBP hanya sesuai dilaksanakan apabila Malaysia mencapai status negara maju. Dari aspek sistem percukaian, yang menjadi pertimbangan utama adalah untuk mengatasi kelemahan yang sedia ada dalam sistem percukaian semasa khususnya cukai jualan dan cukai perkhidmatan. Pada masa ini, terdapat lebih daripada 160 negara yang melaksanakan CBP sebagai satu usaha ke arah sistem percukaian yang lebih cekap dan berkesan. Pelaksanaan CBP akan menyumbang ke arah Malaysia mencapai status negara berpendapatan tinggi.

Pada masa ini, barang yang diimport adalah tertakluk kepada duti import dan cukai jualan melainkan ia dikecualikan. Di bawah CBP, barang yang diimport masih tertakluk kepada duti import tetapi cukai jualan akan digantikan dengan CBP. Samada barang import tersebut menjadi lebih murah atau mahal akan bergantung ke atas beberapa faktor selain daripada kadar CBP.

Kerajaan telah memberi masa yang mencukupi kepada peniaga untuk bersiap sedia melaksanakan CBP. Pendidikan, latihan, program kesedaran dan lawatan khidmat nasihat mengenai pelaksanaan CBP telah dan akan dijalankan secara berterusan. Peniaga akan dibenarkan untuk mendaftar awal sebelum tarikh pelaksanaan CBP. Sebelum pelaksanaan CBP, Kerajaan akan menjalankan beberapa ujian perintis ke atas sistem. Kerajaan juga telah mewujudkan Pusat Panggilan Kastam (CCC) untuk membolehkan orang awam untuk membuat pertanyaan mengenai CBP dan Portal CBP akan menyampaikan maklumat berkenaan CBP bagi memastikan pematuhan yang tinggi apabila CBP dilaksanakan.

Ya, Kerajaan telah bersiap sedia sepenuhnya untuk melaksanakan CBP. Perundangan CBP, infrastruktur, sistem komputer, kakitangan dan semua proses dan prosedur telah tersedia untuk pelaksanaan CBP.

Pengenalan CBP di Malaysia bertujuan untuk menggantikan cukai kepenggunaan semasa (cukai jualan dan cukai perkhidmatan) yang mempunyai banyak kelemahan. CBP adalah sebahagian daripada program penyusunan semula sistem percukaian negara supaya lebih efektif, efisyen, telus, mesra perniagaan dan mampu menjana sumber hasil yang lebih stabil. Dalam tempoh jangka masa panjang, sistem percukaian yang lebih efektif dan efisyen akan membantu mengurangkan defisit fiskal di Malaysia.

Pada masa kini, Kementerian Kewangan sedang menganjurkan beberapa program kesedaran mengenai CBP khusus untuk orang awam serta peniaga. Matlamat utama program ini adalah untuk membantu orang awam serta peniaga supaya mereka lebih memahami model CBP yang dicadangkan di Malaysia, mekanisme CBP serta langkah-langkah yang telah diambil oleh Kerajaan bagi menangani isu-isu yang berhubungkait dengan CBP.

Rakyat perlu tahu bahawa CBP dikenakan dan dipungut ke atas semua barang dan perkhidmatan bercukai yang dihasilkan di dalam negara termasuk barang dan perkhidmatan yang diimport. Hanya perniagaan yang berdaftar dengan CBP boleh mengenakan CBP. CBP yang dipungut ke atas output hendaklah dibayar kepada Kerajaan. Walau bagaimanapun, peniaga dibenarkan untuk menuntut semula kredit cukai input.

Rakyat hanya perlu membayar CBP sekiranya mereka membeli barang atau menggunakan perkhidmatan yang bercukai. Sekiranya tidak, rakyat tidak akan terkesan dengan CBP.

Terdapat impak yang positif ke atas ekonomi yang disebabkan perkara-perkara berikut:
(i) pengurangan di dalam kos perniagaan -

1. Skim khas bagi tujuan mengurangkan masalah aliran tunai
2. Mekanisme pengimbangan kredit
3. Boleh menuntut cukai input yang telah dibayar berdasarkan invois yang dikeluarkan;

(ii) membawa ke arah harga yang lebih kompetitif
(iii)menjadikan eksport negara lebih berdaya saing memandangkan eksport adalah berkadar sifar;
(iv) peningkatan Keluaran Dalam Negara Kasar;
(v) mengurangkan aktiviti ekonomi terselindung; dan
(vi) sebagai kaedah untuk menguruskan ekonomi misalnya Skim Bayar Balik Pelancong dicadangkan sebagai langkah untuk meningkatkan industri pelancongan serta perbelanjaan pelancongan di dalam negara ini, eksport dijadikan berkadar sifar bagi memastikan barang Malaysia adalah lebih berdaya saing di peringkat global.

Kemungkinan tiada pengurangan ke atas penggunaan disebabkan:

1. kemungkinan harga bagi sesetengah barang dan perkhidmatan akan menjadi lebih rendah;
2. perubahan dalam corak kepenggunaan. Kaedah CBP adalah berdasarkan konsep kemampuan. Pengguna perlu menentukan barang atau perkhidmatan yang ingin dibeli atau digunakan dan CBP hanya akan dikenakan apabila barang atau perkhidmatan tersebut digunakan. Pengguna boleh memilih untuk berbelanja ke atas barang dan perkhidmatan asas berbanding berbelanja ke atas barang dan perkhidmatan yang mewah.
3. kebanyakan barang dan perkhidmatan asas adalah tidak tertakluk kepada CBP;
4. CBP merupakan cukai pengganti; atau
5. mekanisme kredit cukai input sepatutnya mengurangkan kos perniagaan.

Kerajaan akan memastikan bahawa peniaga akan melalui tempoh peralihan dari sistem percukaian semasa ke CBP dengan lancar. Kerajaan juga telah mengadakan banyak sesi dialog serta konsultasi secara berterusan dengan sektor peniagaan bagi memaklumkan serta menangani isu-isu yang berkaitan dengan tempoh peralihan.

Maklumat lanjut boleh diperolehi melalui:

• Laman sesawang : http://gst.customs.gov.my/
• Tel: 03 8882 2417 / 2424 / 2857 / 2827
  Faks: 03 8882 2132
  E-mel: simkiat.tan@customs.gov.my
  rokiah.embong@customs.gov.my
  zarina.nordin@customs.gov.my